Μεγάλη έκταση της επιφάνειας της Γης όπου, λόγω της έλλειψης νερού, δεν υπάρχει βλάστηση ούτε ζωικός κόσμος και πληθυσμός μόνιμος. . . .
Υπάρχουν μερικές περίοδοι βροχής που υποβοηθούν την προσωρινή ανάπτυξη της βλάστησης.
Στις ερήμους περιλαμβάνονται και οι στέπες που βρίσκονται είτε στις παρυφές των αμμωδών ερήμων είτε στην εύκρατη ζώνη και χαρακτηρίζονται από τη χαμηλή, θαμνώδη βλάστηση και την ύπαρξη λίγων άγριων ζώων επίσης και οι τούνδρες, στα ψυχρά κλίματα, όπου επικρατούν οι λειχήνες και λίγα θαμνώδη φυτά.
Σε μερικές περιοχές των αμμωδών ερήμων αναπτύσσονται ορισμένα φυτά εξαιτίας των κάπως περισσότερων βροχών επίσης στις λεγόμενες οάσεις, όπου οι ιδιαίτερες εδαφολογικές συνθήκες επιτρέπουν τη συγκέντρωση νερού και την ανάπτυξη βλάστησης.
Σε όλες τις ερήμους που βρίσκονται κοντά στον ισημερινό (τροπική και υποτροπική ζώνη) παρατηρούνται απότομες εναλλαγές της θερμοκρασίας κατά την ημέρα και τη νύχτα.
Οι διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ ημέρας και νύχτας πολλές φορές ξεπερνούν τους 60°C, με αποτέλεσμα τη χαλάρωση και το θρυμματισμό των πετρωμάτων.
Επίσης λόγω των σφοδρών ανέμων που φυσούν τα χαλίκια
τρίβονται μεταξύ τους και μετατρέπονται σε άμμο και σκόνη.
Γι’ αυτό οι πέτρες και τα χαλίκια στις ερήμους είναι στρογγυλεμένα.
Όταν αυτοί οι άνεμοι φυσούν, παρασύρουν τεράστιες ποσότητες άμμου και σκόνης και αλλάζουν την όψη ολόκληρων περιοχών της ερήμου. Η σκόνη είναι δυνατό να μεταφερθεί σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, σε κατοικούμενες περιοχές, και να προκαλέσει σοβαρές ζημιές σε καλλιέργειες.
Επειδή η θερμοκρασία είναι υψηλή και επειδή φυσούν πολλοί άνεμοι, η δημιουργία νεφών είναι σπάνια και ακόμη σπανιότερες είναι οι βροχές. Είναι δυνατό να περάσουν και χρόνια χωρίς να βρέξει καθόλου. Άλλοτε πάλι βρέχει τόσο πολύ που η άμμος δεν προφταίνει να απορροφήσει το νερό και σχηματίζονται προσωρινές λίμνες.
Γρήγορα όμως εξαφανίζεται κάθε ίχνος υγρασίας λόγω της
μεγάλης εξάτμισης. Μέσα σ’ αυτό το σύντομο διάστημα των βροχών τα φυτά που
φυτρώνουν εκεί, ανθίζουν, καρποφορούν, ρίχνουν τα σπέρματά τους και γύρω τους
σχηματίζουν ένα προστατευτικό στρώμα.
Εκτός από τα πρόσκαιρα αυτά φυτά, υπάρχουν και άλλα
που είναι πολύ ανθεκτικά στην ξηρασία και διατηρούνται όλο το χρόνο.
Πολλές φορές, ενώ φαίνονται ότι έχουν ξεραθεί εντελώς,
με την ελάχιστη ποσότητα νερού ξαναζωντανεύουν.
Τα φυτά αυτά δεν έχουν φύλλα αλλά αγκάθια και είναι
κυρίως κάκτοι ή παχύφυτα.
Άλλα φυτά έχουν την ικανότητα να αναπτύσσουν ισχυρές και πολύ μεγάλες ρίζες που φτάνουν τα 30-40 μ., ενώ το ύψος τους πάνω από το έδαφος φτάνει τα 30-40 εκ.
Στις ερήμους η πανίδα αντιπροσωπεύεται συνήθως από έντομα και ερπετά που βρίσκονται όπου υπάρχει η λιγοστή βλάστηση.
Αξιοθαύμαστη είναι η επιβίωση των σαλιγκαριών, που στην περίοδο της ξηρασίας κλείνουν το άνοιγμα του κελύφους τους με μια βλεννώδη ουσία και μπορούν να διατηρηθούν στη ζωή χρόνια ολόκληρα έτσι.
Ορισμένα είδη βατράχων, κατά την περίοδο των βροχών, αποθηκεύουν στο σώμα τους αρκετή ποσότητα νερού και το ξοδεύουν με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν μέχρι την επόμενη περίοδο βροχών.
Από τα θηλαστικά η καμήλα παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αντοχή στις συνθήκες που επικρατούν στις ερήμους.
Το νερό που χρειάζεται το παίρνει από το λίπος που
έχει αποθηκευμένο στις καμπούρες της.
Το λίπος καίγεται μέσα στον οργανισμό της και της
δίνει το νερό που έχει ανάγκη.
Από την καύση 100 γραμμαρίων λίπους εξοικονομεί 107
γραμμ. νερού.
Με τον ίδιο τρόπο και μερικά αποδημητικά πουλιά διασχίζουν τις ερήμους.
Οι έρημοι διακρίνονται σε θερμές, εύκρατες και ψυχρές. Επίσης ανάλογα με τη σύστασή τους διακρίνονται σε αμμώδεις, πετρώδεις, αργιλώδεις και αλμυρές από αλατούχα εδάφη.
Μεταξύ των μεγαλύτερων ερήμων της Γης περιλαμβάνονται
η Σαχάρα (Αφρική), η έρημος Γκόμπι (Ασία), η Καλαχάρι (Αφρική), η Μεγάλη
Αμμώδης Έρημος (Αυστραλία), η Μεγάλη Έρημος Βικτόρια (Αυστραλία) κ.ά.
Επιμέλεια Άρθρου & Φωτογραφίας : Γεώργιος Λυμπερόπουλος
Η αναζήτηση στο άρθρο : Desert, érimos, desert, desolate,
lonesome, forlorn, derelict, bleak, waste, wild, #erimos, #ερημος, #desert, #desolate, #wild,
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου