Φωκίδα - Fokida

Νομός της Στερεάς Ελλάδας. .  .  Ο Νομός Φωκίδος, έχει έκταση 2.120 τ. χλμ. και πληθυσμό 48.284 κατοίκους. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Άμφισσα (6.946 κάτ.).   .   . 

  

ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ :   Ο νομός Φθιώτιδας συνορεύει Β και ΒΑ με το νομό Φθιώτιδας, ΝΑ με το νομό Βοιωτίας, Δ με το νομό Αιτωλοακαρνανίας, ενώ Ν βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο. 

Το έδαφος του νομού είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος του ορεινό (75% ορεινό, 18% ημιορεινό και μόνο 3% πεδινό). 

Σχεδόν όλος ο χώρος καταλαμβάνεται από ορεινούς όγκους. 

Στο βορειοδυτικό τμήμα του υψώνονται τα Βαρδούσια όρη (υψ. 2.437 μ.) που προχωρούν με κατεύθυνση ΒΔ-ΝΑ και διακόπτονται από την κοιλάδα του Μόρνου ποταμού. Νότια του Μόρνου υψώνεται η κορυφή Τρίκορφα (υψ. 1.545 μ.). Στο βορειοκεντρικό τμήμα βρίσκονται οι κορυφές της Οίτης (υψ. 2.152 μ.) και νοτιότερα, στο κέντρο του νομού, με κατεύθυνση Β προς Ν η Γκιώνα (υψ. 2.510 μ.). Στο ανατολικό τμήμα του νομού βρίσκονται οι δυτικές πλαγιές του Παρνασσού. Ανάμεσα στους ορεινούς αυτούς όγκους εκτείνονται μικρές παράκτιες πεδινές εκτάσεις, μεγαλύτερη από τις οποίες είναι αυτή της Άμφισσας, κατάφυτη από ελιές. Μοναδικός ποταμός του νομού είναι ο Μόρνος· πηγάζει από την Οίτη, προχωρεί με κατεύθυνση νότια στην αρχή, σχηματίζει την τεχνητή λίμνη του Μόρνου, από την οποία υδροδοτείται η Αθήνα, και έπειτα στρέφεται ΝΔ και, αφού ένα τμήμα του αποτελέσει τα φυσικά σύνορα με το νομό Αιτωλοακαρνανίας, χύνεται στον Κορινθιακό κόλπο.

 Οι ακτές του νομού στον Κορινθιακό κόλπο σχηματίζουν αρκετές πτυχώσεις σημαντικότεροι είναι οι κόλποι της Ιτέας και της Αντίκυρας. 

Κοντά στις δυτικές ακτές βρίσκονται οι νησίδες Τριζόνια.

Το κλίμα του νομού είναι δριμύ στα ορεινά, όπου πέφτουν και αρκετές βροχές, ενώ στα παράλια είναι μεσογειακό.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ :   Ο νομός Φωκίδας είναι από τους πιο άγονους της Ελλάδας. Το πιο εύφορο τμήμα βρίσκεται κυρίως στα Α, στην πεδιάδα της Άμφισσας και στο μικρό τριγωνικό υψίπεδο της Δεσφίνας, ανάμεσα στους κόλπους Ιτέας και Αντίκυρας. Τα κυριότερα προϊόντα είναι οι ελιές, τα σιτηρά και τα φρούτα και ακολουθούν τα κτηνοτροφικά και τα δασικά προϊόντα.

Σημαντική ενίσχυση στην οικονομία του νομού προσφέρει το υπέδαφος, που δίνει μεγάλες ποσότητες βωξίτη, όπως και ο τουρισμός, με κύριο κέντρο τους Δελφούς και αρκετή κίνηση στο Γαλαξίδι και την Ιτέα.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ :    Ο νομός Φωκίδας περιλαμβάνει δώδεκα δήμους: Άμφισσας (9.248 κάτ.), Βαρδουσίων (2.216 κάτ.), Γαλαξιδίου (3.030 κάτ.), Γραβιάς (2.975 κάτ.), Δελφών (3.511 κάτ.), Δεσφίνας (2.431 κάτ.), Ευπαλίου (6.507 κάτ.), Ιτέας (6.072 κάτ.), Καλλιέων (2.328 κάτ.), Λιδορικίου (4.225 κάτ.), Παρνασσού (2.668 κάτ.) και Τολοφώνας (3.073 κάτ.).

Λιμάνι της περιοχής είναι η Ιτέα. 

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νομού, όπου και οι σημαντικότεροι οικισμοί. 

Μεγαλύτερη πόλη είναι η Άμφισσα (6.946 κάτ.), διοικητικό κέντρο του νομού. Άλλοι μεγάλοι οικισμοί είναι οι Ιτέα (4.666 κάτ.), Λιδορίκι (4.225 κάτ.), Δεσφίνα (2.024 κάτ.), Δελφοί (2.373 κάτ.), Γαλαξίδι (1.718 κάτ.). Διοικητικά ο νομός υπάγεται στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.

ΜΝΗΜΕΙΑ-ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ :    Ο νομός Φωκίδας αποτελεί τμήμα της αρχαίας Φωκίδας. Εκεί βρισκόταν το Μαντείο των Δελφών, ερείπια του οποίου σώζονται ακόμη. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν τα ερείπια των αρχαίων πόλεων Λιλαίας και Κίρρας, η ακρόπολη της Άμφισσας, το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, το μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στους Πενταγιούς, το μοναστήρι της Παναγίας της Βαρνάκοβας, το μοναστήρι της Παναγίας της Κουτσουρούς, το Χάνι της Γραβιάς, το Ναυτικό και Εθνολογικό, καθώς και το Λαογραφικό Μουσείο στο Γαλαξίδι κ.ά.

  Επιμέλεια Άρθρου & Φωτογραφίας : Γεώργιος Λυμπερόπουλος