Νομός Ιωαννίνων – nomos ioaninon

Ιωαννίνων, νομός. Νομός της Ηπείρου που καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα της. Έχει έκταση 4.991 τ. χλμ. και πληθυσμό 170.239 κατοίκους. Πρωτεύουσα του νομού είναι τα Ιωάννινα (61.629 κάτ.).  .  . 

ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ  

Ο νομός Ιωαννίνων συνορεύει βόρεια με την Αλβανία, νότια με τους νομούς Άρτας και Πρέβεζας, ανατολικά με τους νομούς Τρικάλων, Γρεβενών και Καστοριάς και δυτικά με την Αλβανία και το νομό Θεσπρωτίας. 

Το έδαφος της περιοχής στο μεγαλύτερο μέρος του είναι ορεινό. Τα βουνά του νομού ανήκουν στην οροσειρά της Πίνδου, που κατεβαίνει με κατεύθυνση από βορρά προς νοτιοανατολικά. Στα βόρεια του νομού βρίσκεται μέρος του Γράμμου και στη συνέχεια, καθώς προχωρούμε νότια, ο Σμόλικας (ύψ. 2.637 μ.), η Τύμφη ή Γκαμήλα (ύψ. 2.497 μ.), ο Λάκμος ή Περιστέρι (ύψ. 2.295 μ.), τα Αθαμανικά όρη ή Τζουμέρκα (ύψ. 2.469 μ.). Στα σύνορα με την Αλβανία εκτείνεται το όρος Μερόπη ή Νεμέρτσικα (ύψ. 2.198 μ.) και νοτιότερα το όρος Τσαμαντάς ή Μουργκάνα (ύψ. 1.806 μ.). Στο εσωτερικό του νομού υψώνονται ο Τόμαρος ή Ολύτσικα (ύψ. 1.816 μ.) και το Μιτσικέλι (ύψ. 1.809 μ.).

Στο υπόλοιπο τμήμα του νομού σχηματίζονται οροπέδια και κοιλάδες.

Η κοιλάδα του Αώου, λίγο πιο κάτω από την Κόνιτσα, πλαταίνει και σχηματίζει μικρή στενόμακρη πεδιάδα. Η κοιλάδα του Καλαμά, σε δύο της σημεία, σχηματίζει τις μικρές πεδιάδες του Παρακάλαμου και του Τύρια. Από τα ποτάμια σπουδαιότερα είναι ο Αχέροντας και ο Θύαμης ή Καλαμάς που χύνονται στο Ιόνιο πέλαγος, ο Λούρος και ο Άραχθος, που χύνονται στον Αμβρακικό κόλπο και ο Αώος που εισέρχεται στην Αλβανία. Στο κέντρο του νομού βρίσκεται η λίμνη Παμβώτιδα ή λίμνη των Ιωαννίνων.

Το κλίμα του νομού είναι ηπειρωτικό. Οι ανατολικές και βόρειες ορεινές περιοχές του νομού καλύπτονται με δάση από κωνοφόρα, οξιές, βελανιδιές.

Στην πλούσια πανίδα του νομού περιλαμβάνονται αρκούδες, αγριοκάτσικα, ζαρκάδια, ελάφια, λύκοι, αλεπούδες, αρπακτικά πτηνά κ.ά. Στο νομό εντάσσονται ο εθνικός δρυμός του Αώου-Βίκου και τμήμα του εθνικού δρυμού της Πίνδου.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 

Η οικονομία του νομού βασίζεται κυρίως στην κτηνοτροφία, στη γεωργία, την υλοτομία και την ιχθυοτροφία (εκτροφή πέστροφας στο Λούρο και στο Βοϊδομάτη). Καλλιεργούνται κυρίως κτηνοτροφικά προϊόντα και αμπέλια (της Ζίτσας κ.ά.), καθώς και οπωροφόρα δέντρα. Σημαντική θέση κατέχει ο νομός και στην παραγωγή τυριών και άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων. Σημαντικός οικονομικός παράγοντας είναι και η αργυροχοΐα.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 

Ο νομός Ιωαννίνων περιλαμβάνει είκοσι οκτώ δήμους: Αγίου Δημητρίου (6.502), Ανατολής (7.198 κάτ.), Ανατολικού Ζαγορίου (2.402 κάτ.), Άνω Καλαμά (3.070 κάτ.), Άνω Πωγωνίου (1.663 κάτ.), Δελβινακίου (2.933 κάτ.), Δερβιζιάνων (3.552 κάτ.), Δωδώνης (1.790 κάτ.), Εγνατίας (2.800 κάτ.), Εκάλης (1.977 κάτ.), Ευρυμενών (1.525 κάτ.), Ζίτσας (2.200 κάτ.), Ιωαννιτών (70.203 κάτ.), Καλπακίου (2.324 κάτ.), Κατσανοχωρίων (2.536 κάτ.), Κεντρικού Ζαγορίου (1.601 κάτ.), Κόνιτσας (6.225 κάτ.), Μαστοροχωρίων (2.072 κάτ.), Μετσόβου (4.417 κάτ.), Μολοσσών (3.139 κάτ.), Μπιζανίου (4.241 κάτ.), Παμβώτιδας (9.925 κάτ.), Πασαρώνα (8.452 κάτ.), Περάματος (5.743 κάτ.), Πραμάντων (2.194 κάτ.), Σελλών (2.095 κάτ.), Τζουμέρκων (1.228 κάτ.), Τύμφης (1.493 κάτ.) και 13 κοινότητες: Αετομηλίτσας (304 κάτ.), Βαθυπέδου (100 κάτ.), Βοβούσας (179 κάτ.), Δίστρατου (487 κάτ.), Καλαριτών (223 κάτ.), Λάβδανης (222 κάτ.), Ματσουκίου (543 κάτ.), Μηλιάς (618 κάτ.), Νήσου Ιωαννίνων (347 κάτ.), Πάπιγκου (357 κάτ.), Πωγωνιανής (880 κάτ.), Σιράκου (273 κάτ.) και Φούρκας (206 κάτ.). Διοικητικά ο νομός υπάγεται στην περιφέρεια Ηπείρου.

Άλλοι σημαντικοί οικισμοί του νομού, εκτός από τα Ιωάννινα, είναι η Κόνιτσα (2.871 κάτ.) και 

το Μέτσοβο (3.195 κάτ.).

ΜΝΗΜΕΙΑ-ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ 

Εκτός από την πόλη των Ιωαννίνων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει στα περίχωρα της πόλης το περίφημο σπήλαιο με τους σταλακτίτες στο Πέραμα (3 χλμ. από την πόλη), η Δωδώνη, το Μέτσοβο, το φαράγγι του Βίκου, τα Ζαγοροχώρια, το ιστορικό από το 1912-1913 Μπιζάνι, όπου βρίσκεται και το μουσείο κέρινων ομοιωμάτων του Βρέλλη, η Κόνιτσα κ.ά. 

Στη Δωδώνη οργανώνονται φεστιβάλ από την Εταιρεία Ηπειρωτικών Σπουδών και τον ΕΟΤ. 

Το Εθνικό Θέατρο δίνει παραστάσεις αρχαίου δράματος, παρουσιάζονται ηπειρωτικοί χοροί και τραγούδια, ενώ οργανώνεται και έκθεση λαϊκής τέχνης. 

Στο Καρακόλι, κοντά στο Μέτσοβο, υπάρχουν εγκαταστάσεις για χειμερινά σπορ.