ρινόκερος - rinokeros

Κοινή ονομασία θηλαστικών της οικογένειας Ρινοκερωτίδες, τάξη Περιττοδάκτυλα. Οι ρινόκεροι είναι ζώα μεγάλα και δυνατά.  .  .  .

Το μήκος τους φτάνει από 2 ως 4 μ., ανάλογα με το είδος, και το ύψος τους 1,5-2 μ. 

Το βάρος τους ποικίλλει από 1 ως 3 τόνους. 

Χαρακτηρίζονται από τα κέρατα που έχουν στο κεφάλι τους (οι ασιατικοί ρινόκεροι έχουν ένα, ενώ οι αφρικανικοί δύο), στα οποία άλλωστε και οφείλουν το όνομά τους. 

Τα κέρατα αυτά είναι δερμάτινα παράγωγα και φτάνουν τα 50 εκ. μήκος. 

Αν καταστραφούν, μπορούν να αναπτυχθούν ξανά. 

Ένα άλλο χαρακτηριστικό των ζώων αυτών είναι το σκληρό δέρμα τους, που φτάνει τα 5 εκ. πάχος και παρουσιάζει πτυχώσεις και κεράτινες πλάκες, που το κάνουν ανθεκτικό σαν πανοπλία. 

Όμως παρόλο το μέγεθος και τον οπλισμό τους, που τους κάνει άτρωτους από οποιοδήποτε σαρκοφάγο ζώο, οι ρινόκεροι τείνουν να εξαφανιστούν, επειδή ο άνθρωπος τους κυνήγησε συστηματικά.

Οι ρινόκεροι είναι φυτοφάγα ζώα, γι' αυτό η οδοντοφυΐα τους δεν περιλαμβάνει κυνόδοντες και το πάνω χείλος τους καταλήγει σε ένα εξάρτημα σαν μικρή προβοσκίδα, που βοηθάει στο κόψιμο των χόρτων. 

Το κεφάλι τους είναι μεγάλο και μακρουλό (φτάνει τα 80 εκ. μήκος). 

Ο εγκέφαλός τους είναι ελάχιστα αναπτυγμένος. 

Στην κορυφή του κεφαλιού υπάρχουν δύο μικρά και μυτερά αφτιά, ενώ τα μάτια είναι τοποθετημένα πλευρικά. 

Ο λαιμός είναι κοντός, πολύ παχύς, με πτυχώσεις του δέρματος. 

Το σώμα είναι μονοκόμματο και βαρύ και τα πόδια κοντά και στρογγυλά σαν κολόνες. 

Κάθε πόδι καταλήγει σε τρία δάχτυλα με οπλές. 

Η ουρά τους είναι κοντή και στην άκρη τριχωτή. 

Παρά το ογκώδες και βαρύ σώμα τους, οι ρινόκεροι κινούνται με άνεση και τρέχουν με ένα χαριτωμένο βηματισμό. 

Ζουν σε τόπους υγρούς με άφθονο χόρτο. 

Κάνουν συχνά λασπόλουτρα και περνούν ένα μεγάλο μέρος της μέρας τους στη σκιά, γιατί το δέρμα τους ξεραίνεται εύκολα. 

Οι ρινόκεροι είναι ήσυχα και ειρηνικά ζώα. 

Άλλα είδη ζουν μοναχικά, άλλα κατά μικρές ομάδες. 

Μόνο την περίοδο του ζευγαρώματος σημειώνονται καβγάδες μεταξύ των αρσενικών. 

Η εποχή του ζευγαρώματος ποικίλλει ανάλογα με τον τόπο. 

Η κυοφορία διαρκεί 18-20 περίπου μήνες και γεννιέται πάντα ένα μικρό. Τα νεαρά άτομα δεν έχουν αναπτυγμένα κέρατα. Τα θηλυκά ωριμάζουν γεννητικά στα τρία χρόνια και τα αρσενικά στα πέντε.

Στην πλάτη των ρινόκερων ζουν συμβιωτικά ορισμένα πουλιά (βουφάγοι, ερωδιοί), που τρέφονται από έντομα ή παράσιτα που υπάρχουν στο δέρμα τους. Τα πουλιά αυτά προειδοποιούν το ρινόκερο με τις κραυγές και το φτερούγισμά τους, όταν υπάρχει κίνδυνος.

Από τα αρχαία χρόνια δημιουργήθηκε η αντίληψη πως η σκόνη από τα κέρατα των ρινόκερων έχει μαγικές και φαρμακευτικές ιδιότητες και επίδραση στην ερωτική ζωή των ανθρώπων. Αυτή η τελείως λαθεμένη αντίληψη έγινε αιτία να κυνηγηθούν άγρια οι ρινόκεροι. Στη σύγχρονη εποχή τα ζώα αυτά προστατεύονται στα εθνικά πάρκα της Αφρικής, αλλά ο αριθμός τους έχει συρρικνωθεί σημαντικά.

 Επιμέλεια Άρθρου & Φωτογραφίας Γεώργιος Λυμπερόπουλος